1) Folklor Faaliyetleri :
Türk kültürünün pek çok özelliklerini bulabileceğimiz yöremizde özellikle halk oyunları dikkat çekicidir. Türk Milletinin eğlence geleneğinin eşsiz örneklerini sergileyen belli başlı halk oyunlarımız şunlardır:
Fatsa ilçesi - Duayeri köyü
A) Horon Türü Oyunlar
a) Gürcü Horonu ( Üç Ayak )
b) Dik Horon
2 ) FESTİVALLER
Fatsa
Fatsa ' da ilk büyük festival , 1. Çınar Festivali ' dir. 21-22 Temmuz 2000 tarihinde düzenlenen festivalde şu etkinlikler düzenlenmiştir. :
Çınar Güzeli Seçimi , Santranç Turnuvası , Aşıklar Atışması, En Çirkin Adam
Yarışması , Kitap Fuarı, 100 metrelik Koşu, 100 metrelik Yüzme Yarışması, Plaj Voleybolu, Yöresel Yemek Yarışması, Sünnet şöleni v.s.
Fatsa Belediyesi 1. Çınar Festivalinde Sünnet şöleni ( RESİM 16 )
Yalıköy Balık şenliği :
1935 ' ten 1943 ' e kadar her yıl 1 Temmuz ' da Kabotaj Bayramı Fatsa ' da kutlanırdı daha sonraları Yalıköy ' de sürekli kutlanmaya başlandı ve şenlik haline getirildi.
3) KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI
Arkeolojik bulgular, Fatsa tarihinin ilk çağlarına ait önemli kaynaklardır. Bir şehrin tarihi sadece arşiv kayıtları ile ayakta durmaz. Eski zamanlarda yapılan binalar, nazarlıklar geçmişten bize gelen önemli kalıntılardır. Ne yazık ki birçok tarihin yapıya sahip olmuş Fatsa'nın tarihi eseri yok denecek kadar azdır . Tarihi eserlerin günümüze ulaşamamasının nedenleri şunlardır:
a) Tarihi eserleri tehdit eden yeşil yani yosun tehlikesi ve binaların onarılmamasıdır.
b) Hızlı şehirleşme, modern binaların yapımı
c) Doğal Faktörler ( Deprem ve sel )
Günümüze Ulaşan Eserler:
a) Bolaman Haznedaroğlu Konağı:
Fatsa -Ordu Karayolu üzerinde ilçeye 9 km uzaklıktadır. Milattan Sonra 1. Yüzyıla kadar uzanan ve o dönemlerde yapılmış olan taş duvarlar üzerine Osmanlı mimarisinin damgasını taşıyan 18. Yüzyıl sonlarında yapıldığı sanılan ahşap konaktır. Kültür Bakanlığı' nca restore edilmek üzere korunmaya alınmıştır.
b) Çıngırt Mağarası:
Fatsa'nın batısında ve 5 km uzağındaki Çöreği Deresindeki tepenin üzerinde,zamanında bir kalenin bulunduğu bugünkü kalıntılardan anlaşılmaktadır. P.Minas BUIşKYAN ( Trabzonlu ) ' a göre, Fatsa'nın 9 mil berisinde eski bir kilise ve Aya Kalesi denilen bir kale mevcuttur. ( 1817 - 19)
c) Manastırlar:
Kurtuluş Mahallesinde şimdiki ceza evinin yanında sadece taş duvarları
kalmıştır. İlçenin batısında 5 km uzaklıkta Evkaf köyü yakınlarında Pont devletinden
kalma Göreği Manastırı vardır.
d ) Çınar ve ulu Ağaçlar, Fatsa adası ( Kilikyalılar Adası)
a )Tabya ( Dep - boy ) başı :
Tabya , askeri malzemelerin saklandığı ve korunduğu yere verilen addır. Cenevizililer döneminde yapıldığı zannedilmektedir. Bugün iskelenin bulunduğu yerde, Park' ın uç tarafındaki bölgeye verilen addır. ( RESİM 3 )
b)Orta Camii :
Yavuz Sultan Selim döneminde yapılmıştır. Hasret efendi ' nin beyanına göre minaresi Horasandandır. Samsun Kurşunlu camisinin modeline benzeyen bu caminin ana binası 1939 depreminde yıkılmış , minaresi ise daha sonra sökülmüştür
c) Ermeni Gregoryan Kilisesi :
Sahilde bulunan kilise 1939 depreminde hasar görmüş, yeni bir bina yapımı için
yıkılmıştır.
d)Mal Pazarındaki Kilise ( Rum Kilisesi ) :
e)Tarihi Hamam ( 1939 depreminde yıkılmıştır. )
f) Protestan Ermeni Kilisesi
g ) Yalı Kahve
4) TURİZM DEĞERLERİ
Yörenin Turizm değerlerinden biri Kaplıcalardır. Sarmaşık Kaplıcaları Fatsa' ya 10 Km. uzaklıkta olup, kükürtlü Suyu ile meşhurdur. Dünyada ikinci sırada yer almaktadır. Diğeri ise Almanya' nın Köln şehrindedir. Suyun sıcaklığı 48 derece olup, kadın hastalıkları, romatizma,fizik tedavisi,böbrek taşlarının dökülmesi ve mide hastalıklarında kesin sonuç vermektedir. 170 yatak kapasiteli , kaloriferli yaz ve kış tedaviye açık modern dizayn edilmiş Sarmaşık Kaplıcaları Osmanlı Döneminden beri halka hizmet vermektedir. (RESİM 10 )
Fatsa ' da doğal mağara olarak Çıngırt Mağarası vardır. İl Kültür Müdürlüğü ve Kaymakamlık bu mağaranın çevre düzenlenmesini ve turizme açılmasını programlamışlardır.
Kumru İlçesi ' nin en önemli Turistik yerleri Yaylalardır. Düzoba yaylasında Mayıs ayı sonu ve Ekim ayı başı sırasında her pazar günü Yayla Pazarı kurulmaktadır.
Aybastı sınırları içerisinde Perşembe Yaylası bulunmaktadır. Yayla Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınmıştır.
Sahil Turizminde ise Fatsa, Bolaman ve Yalıköy kıyıları canlılık göstermektedir.
Turizm Bakanlığı' nca tespit edilen Turizm potansiyel alanları şunlardır :
a) Deniz Turizmi : Fatsa Kıyısı
b) Termal Turizm : Sarmaşık Kaplıcaları.
c) Yayla Turizmi : Perşembe Yaylası
d) Turizm Amaçlı Sportif Faaliyetler
d.1 ) Su Altı Dalış Turizmi. : Kıyı Kesimi.
d.2 ) Bisiklet Turları : Yaylalar arasında.
d.3 ) Olta Balıkçılığı : Belicesu, Yalıköy, Bolaman
TABLO
KONAKLAMA TESİSLERİ VE LOKANTALAR ( 2000 Yılı )
SINIF ODA SAYISI YATAK SAYISI TESİS SAYISI
2 Yıldız 48 94 2 Otel
Belediye 123 345 7 Otel
TABLO
TURİZM YATIRIM BELGELİ TESİSLER ( 2000 Yılı )
SINIF ODA SAYISI YATAK SAYISI TESİS SAYISI
4 Yıldız 140 293 1 Otel,1 Yüzme Hav.
2 Yıldız 21 54 1 Otel
2 Yıldız 29 55 1 Otel
2 Sınıf 22 40 1 Motel